Wybrane publikacje

i artykuły

Jak działa standardowy wariograf?

8

Dużo słyszy się o urządzeniach, które mają za zadanie stwierdzenie czy dana osoba odpowiadając na pytania mówi prawdę czy może jednak kłamie. Często te urządzenia oglądamy nawet w filmach, szczególnie tych, które są amerykańskiej produkcji. Tak naprawdę jednak mało kto tak do końca wie na jakiej zasadzie to wszystko działa i czemu w ogóle dzięki wariografom można stwierdzić ludzką prawdomówność.

Badania nad reakcjami ludzkiego organizmu dla różnych sytuacji życiowych prowadzone są już od setek lat. Wraz z rozwojem nowoczesnych technologii i medycyny wiemy coraz więcej i lepiej rozumiemy działanie naszych organizmów. Dzięki temu dzisiaj jesteśmy już prawie pewni tego, że większość problemów psychicznych człowieka znajduje swoje odzwierciedlenie nie tylko w ludzkim zachowaniu, tym które widzimy na zewnątrz, ale także w fizjologii, czyli pracy samego organizmu. To właśnie ta zależność była i jest do dzisiaj wykorzystywana przez wariografy.

Nasz autonomiczny układ nerwowy jest podzielony tak naprawdę na dwie osobne grupy, które wzajemnie się uzupełniają. Jest to układ sympatyczny oraz parasympatyczny. W przypadku badań na wariografie najważniejszy jest jednak układ sympatyczny. Odpowiada on bowiem za pobudzenie organów wewnętrznych do pracy i uaktywnia się szczególnie mocno w okresie stresu i obaw, czyli wtedy gdy wyczuwamy duże zagrożenie. Pobudzanie naszego organizmu usprawnia dostarczanie różnych substancji w naszym ciele, co z kolei pomaga walczyć organizmowi z daną sytuacją na jaką zostaliśmy wystawieni. Układ parasympatyczny jest tutaj przeciwieństwem, czyli jego zadaniem jest spowolnienie pracy różnych organów w naszym ciele.

W badaniach na wariografie określa się więc te czynniki, które są aktywowane przez układ sympatyczny. Kłamstwo wywołuje u człowieka psychiczny niepokój, często nawet lęk i dlatego właśnie ten układ nerwowy zaczyna się uaktywniać. W czasie badania na wariografie rejestruje się trzy parametry pracy ludzkiego organizmu. Najważniejsze jest tutaj tętno i ciśnienie krwi. W czasie kłamania (stresu) zaczynają zwężać się naczynia krwionośne co prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi. Ma to na celu szybsze rozprowadzenie adrenaliny po organizmie i dobre transportowanie tlenu. Układ sympatyczny w momencie stresu zwiększa także częstotliwość pracy naszej klatki piersiowej. To właśnie dlatego przestraszeni lub zestresowani najczęściej mamy dużo szybszy oddech. Znacząco zmienia się wtedy także oporność naszej skóry na przewodzenie elektryczności, spada ona w dość szybkim tempie. Te 3 czynniki są badane przez współczesne wariografy.

Z tego powodu badana osoba powinna być maksymalnie rozluźniona, musi być zdrowa i nie może znajdować się na żadnych środkach pobudzających. Musimy być także wypoczęci. Wszystko to ma eliminować jakiekolwiek czynniki powodujące stres, poza oczywiście kłamstwem. Aby dokładnie skalibrować urządzenie do badanej osoby stosuje się 3 zestawy pytań. Pierwsze z nich to pytania obojętne, które mogą dotyczyć na przykład aktualnej pogody, temperatury i tym podobnych spraw. W ten sposób osoba obsługująca urządzenie może dokładnie określić momenty, w których wyraźnie widać kłamstwo badanego człowieka. Po skalibrowaniu pojawiają się pytania kontrolne. Nie mają one związku z badaniem, ale są bardziej szczegółowe, aby jeszcze raz sprawdzić pracę wariografu. Może to być więc chociażby pytanie o imię czy nazwisko badanego. Dopiero na końcu zaczynają się pytania krytyczne, czyli te, które związane są już z samym celem przeprowadzenia badania.

Pytania i odpowiedzi

ekspertów

  • Profesjonalne badania wykrywaczem kłamstw (wariografem cyfrowym nowej generacji) kosztują w Polsce średnio od 2 000 zł. do 2 500 zł brutto.

    Cena badania wariografem uzależniona jest przede wszystkim od doświadczenia eksperta, rodzaju urządzenia, rejonu Polski.  Zbyt wysoka cena może sugerować, iż badanie zamawiane jest u pośrednika, a zbyt niska cena, że badanie wykonuje osoba bez uprawnień lub/i na wariografie analogowym poprzedniej generacji.

    Więcej o cenach badań wariograficznych w Polsce (raport z czerwca 2019)

  • Niestety nie. Zgodnie z literą polskiego prawa do badania są dopuszczone dzieci, ale jedynie w wieku powyżej 16 roku życia.

  • Oczywiście, że tak. Jest to nawet wskazane w każdym przypadku, gdzie badana osoba czuje się zmęczona, zbyt zestresowana, ma bóle lub po prostu jest chora. Badanie zawsze można przełożyć na inny termin.

  • Badania na tzw. „wykrywaczach kłamstw” mogą być zastosowane tak naprawdę w przypadku każdego problemu, jaki tylko nas nurtuje. Wariografy kojarzą się nam raczej ze sprawami karnymi, jednak tak naprawdę większość takich badań przeprowadzana jest na prywatne zlecenia i dotyczy chociażby problemów rodzinnych, kradzieży, prawdomówności w procesie rekrutacji do pracy oraz wielu innych, codziennych problemów życiowych.

  • Podstawową zasadą jest tutaj to, że pytania muszą sugerować odpowiedź „tak” lub „nie”. W grę nie wchodzą żadne odpowiedzi opisowe i bardziej złożone. Samo badanie może dotyczyć dosłownie każdej sprawy, jednak przygotowaniem pytań zajmują się eksperci mający pełną wiedzę na temat tego jak powinno wyglądać i przebiegać badanie wariografem.