Kryminalistyka a inne nauki

Z uwagi na zakres swoich zadań, kryminalistyka musi czerpać również z osiągnięć innych nauk. Przestępstwo bowiem jest zjawiskiem złożonym, a jego poznanie i zwalczanie wymaga umiejętności osadzających się w wielu dyscyplinach wiedzy. Jakie są zatem związki kryminalistyki z innymi naukami?

Kryminalistyka a kryminologia

Najbliższa kryminalistyce jest kryminologia, czyli nauka o przestępstwie i przestępcy, objawach i przyczynach przestępczości oraz innych związanych z nią zjawiskach patologii społecznej, a także o metodach ich eliminacji. Celem kryminologii jest opracowanie metod zapobiegania przestępczości poprzez usunięcie przyczyn ogólnej natury. Zajmuje się ona przestępstwem jako zjawiskiem społecznym, podczas gdy kryminalistyka służy zwalczaniu przestępstw i zapobieganiu im przez ujawnienie przestępstwa, wykrycie sprawcy oraz zabezpieczenie dowodów dla wymiaru sprawiedliwości. Dlatego też aspekty badań kryminologicznych i kryminalistycznych różnią się pomiędzy sobą.  Przykładowo, o ile dla kryminologa istotne jest ustalenie treści i przebiegu wewnętrznych przeżyć psychicznych sprawcy, to kryminalistyk bada proces motywacyjny z punktu widzenia jego wpływu na wybór metod działania przestępcy.

Różny jest także stosunek kryminalistyki i kryminologii do innych nauk – kryminologia jest blisko związana z prawem karnym i socjologią, zaś kryminalistyka ma powiązania z naukami przyrodniczymi, fizycznymi i chemicznymi i dlatego inspiruje prawo karne w kierunku penetracji nowych zjawisk stanowiących niebezpieczeństwo dla życia bądź zagrażających mieniu.

Kryminalistyka dostarcza materiału dotyczącego przestępstwa i samego przestępcy, co jest o tyle istotne, ze ustalenie okoliczności przestępstwa, motywów i pobudek oraz sposobu działania sprawcy wpływa nie tylko na wymiar kary, ale również stanowi ważny materiał prognostyczny dla wyboru właściwego systemu jej wykonania.

Pozostałe nauki

Z nauk przenikających wyżej wymienione, można jeszcze wymienić wiktymologię, która wydzieliła się jako dziedzina specjalistyczna zajmująca się cechami ofiary przestępstwa. Do zakresu jej zainteresowań należy jednak nie tylko badanie cech samej ofiary, ale i szkód i krzywd, jakie ponoszą określone społeczeństwa w wyniku czyjegoś działania.

Ponadto, w zakres kryminalistyki wchodzą zagadnienia  psychologii sądowej, szczególnie zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonego (m.in. obiektywność treści wypowiedzi, metody przesłuchiwania, ocena uzyskanego materiału) i psychiatrii sądowej (ekspertyzy psychiatryczne dostarczające materiału pozwalającego na wyjaśnienie pobudek i motywów, sposobu działania sprawcy itp.), a także medycyny sądowej, chemii toksykologiczno-sądowej i wielu innych dziedzin. Dynamiczny rozwój kryminalistyki otwiera nowe perspektywy do włączenia innych nauk w tworzenie ekspertyz kryminalistycznych, podobnie jak rozwój techniki wzbogaca wachlarz narzędzi wykorzystywanych w procesie wykrywania sprawcy działania przestępczego.