Kryminalistyka jako nauka

Współczesne warunki walki z przestępczością wymagają nieustannego poszerzania znajomości metod działania sprawców, doskonalenia metod ścigania karnego i identyfikacji sprawców, a także bezpośredniego zapobiegania czynom naruszającym porządek prawny.

Czym jest kryminalistyka?

Wszystkie te metody, zarówno indukcyjne, jak i dedukcyjne, tworzą zamknięty system kryminalistyki. Nauka ta korzysta również z osiągnięć innych nauk, co obserwuje się w różnych dziedzinach. Przykładowo metody statystyczne znajdują zastosowanie w ekonomii, socjologii, psychologii, a nawet w medycynie.

Mimo, iż kryminalistyka jako nauka jest stosunkowo młoda, powstała bowiem w XIX w., to właśnie dzięki temu ma możliwość w pełni wykorzystać zdobycze cywilizacyjne. Postęp w dziedzinie nauk technicznych oraz informatycznych wywiera wpływ na kształtowanie się nowych możliwości badawczych w zakresie kryminalistyki. Komputery, czy urządzenia takie jak choćby wariograf, otwierają szerokie perspektywy dla bardziej efektywnego niż dotychczas działania służb informacyjno-rozpoznawczych. Z tego względu, również na kryminalistykach spoczywa obowiązek szybkiej adaptacji najnowszych osiągnięć i ciągłego rozwijania swoich umiejętności.

Taktyka i metodyka

W kontekście kryminalistyki, możemy mówić o taktyce, czyli ogólnym planie, strategii działania, która decyduje o doborze określonych środków technicznych, które mają przyczynić się do realizacji celu finalnego. Celem taktyki śledczej jest wykrycie sprawcy, poprzez zastosowanie odpowiednich metod technicznych oraz przedstawienie przed sądem ujawnionych oraz zabezpieczonych środków dowodowych.

Pozycję nadrzędną do taktyki, zajmuje metodyka śledztwa, obejmująca szeroki zakres wiedzy ogólnej, a także system uniwersalnych reguł i operacji myślowych, które dotyczą podejmowania decyzji odnośnie wyboru optymalnej taktyki śledczej. Wybór ten odbywa się pomiędzy różnymi technikami oraz czynnościami składowymi, tj.:

• taktyka rozpoznawcza (formy rozpoznawania, metody rozpoznawania, faktyczne schematy działań rozpoznawczych),
• taktyka wykrywania (model i forma oraz działań, wersja śledcza i operacyjna, zasady typowania sprawców, schematy taktyczne wykrywania),
• taktyka udowadniania (metodyka wykorzystania osobowych źródeł dowodowych, metodyka wykorzystania rzeczowych źródeł dowodowych, metodyka wykorzystania źródeł informacyjnych w procesie dowodzenia, schematy taktyczne czynności dowodowych).

Należy przy tym podkreślić, że wiedza niezbędna do wybrania odpowiednich dla danej sprawy taktyk, powinna obejmować szeroki zakres informacji z dziedziny zarówno kryminalistyki, jak i kryminologii.