Oszustwo jako przestępstwo

Oszustwo przybiera coraz to bardziej wyrafinowane formy i, niestety, coraz częściej dajemy się na nie nabrać. Jak się zatem przed nimi chronić i kiedy najczęściej możemy paść ofiarą oszustów?

Oszustwo może równie dobrze występować jako samodzielne przestępstwo bądź wraz z innymi przestępstwami przeciwko mieniu. Najczęściej popełniane oszustwa możemy podzielić na:

• oszustwa przy sprzedaży towarów i innych przedmiotów (również sprzedaży on-line);
• podawanie się za lekarzy, za pracowników organów ścigania, pracowników ZUS, US, itp.;
• powoływanie się na wpływy w instytucjach państwowych, społecznych oraz podejmowanie się pośredniczenia w załatwianiu różnego rodzaju spraw;
• oszustwo na tzw. inkaso (tj. pobranie towaru z placówki handlu detalicznego na podstawie sfałszowanych dokumentów);
• oszustwa matrymonialne (tj. oszuści matrymonialni obietnicami zawarcia związku małżeńskiego wyłudzają pieniądze pod różnymi pretekstami);
• gry oszukańcze (np. hazard);
• oszustwa przy dokonywaniu transakcji środkami płatniczymi;
• powoływanie się na znajomość z osobą bliską ofierze i pobieranie zaliczek na poczet załatwianych spraw, bądź środków finansowych na poratowanie kogoś (np. osoba dzwoniąca do starszej kobiety, podająca się za przyjaciela wnuczka, któremu rzekomo natychmiast są potrzebne pieniądze).

Najmniej liczną grupę oszustw stanowią oszustwa na wadze, miarze i jakości. Przykładowo, narzędzie miernicze może być zalegalizowane, ale dzięki celowemu uszkodzeniu – być nierzetelne. W magazynach stosowane są również oszustwa polegające np. na nawilżaniu niektórych surowców np. wełny.

Na uwagę zasługują również oszustwa ubezpieczeniowe, którym sprzyja rozwój systemu ubezpieczeń majątkowych, a także osobowych. Największa liczba oszustw występuje przy likwidacji szkód (indywidualnych i masowych), polegającej na bezpośrednim ustaleniu okoliczności powstania szkody, jej lokalizacji, oceny rozmiarów odniesionych strat oraz na określeniu wielkości odszkodowania z tytułu ubezpieczeń dobrowolnych i obowiązkowych. Częściowo, ten rodzaj oszustwa, jest związany z przestępstwami przeciwko dokumentom. Dotyczy to szczególnie sporządzania fikcyjnej dokumentacji dotyczącej zdarzenia losowego, przerobienia daty na polisie ubezpieczeniowej w sytuacji, gdy wypadek miał miejsce przed zawarciem umowy o ubezpieczenie OC czy NW.

Często też różne rodzaje oszustw są ze sobą połączone. Co więcej, przestępstwo oszustwa wkroczyło we wszystkie dziedziny życia społecznego i ekonomicznego. Dlatego też z każdym rokiem rozszerza się wachlarz różnych rodzajów oszustw. Ze względu na rodzaj, należy wymienić wśród nich: wyłudzenie świadczeń przez fałszywe powołanie się na pełnione funkcje, oszustwa matrymonialne, oszustwa w zakresie wytwarzania środków leczniczych i leczenia (oszustwa przez znachorów i szarlatanów), na „farmazon” (oszustwo to oznacza wprowadzenie w błąd co do jakości sprzedawanych przedmiotów, np. zamiana brylantów na szkiełka) itp.