Zjawiska patologiczne

W mediach czy codziennych rozmowach często pada słowo „patologia”. Czym tak naprawdę jest patologia i kiedy można określić stan danej osoby, dane zachowanie, jako patologiczne? Jakie są przyczyny zjawiska i czy zawsze prowadzi ono do przestępstwa?   Definicja patologii Patologie występują w różnych grupach społecznych i są powiązane z rozwojem społeczeństwa. Początkowo termin patologia był używany w medycynie, a dopiero w XIX wieku odnosił się on do działań ludzkich przeciwstawnych ideałom. Od końca XIX wieku badacze tematu stworzyli również wiele definicji patologii społecznych,  utożsamianych ze zjawiskami społecznego zachowania się jednostki i określonych grup społecznych, sprzecznymi z wartościami danej kultury. Patologia natomiast jest określana jako destruktywne i autodestruktywne zachowanie ludzi lub całych grup społecznych. Mówiąc o zjawisku patologii, należy wyróżnić trzy jej rodzaje, a mianowicie:

• patologię indywidualną (np. alkoholizm, narkomania);
• patologię rodziny, małej grupy społecznej (pedofilia, kazirodztwo);
• patologię struktur organizacyjnych  (w zakładach pracy i w społeczeństwie).

  Skąd się bierze patologia? Każdy z nas rodzi się z pewnymi predyspozycjami, które utrudniają bądź ułatwiają przyswojenie pewnych wzorców zachowań. Dlatego też, wśród przyczyn powstawania patologii, można wymienić: ograniczoną sprawność umysłową, zaburzenia psychotyczne i psychonerwicowe, a także pewne właściwości, jak np. zachowania agresywne. Gwałtowne przemiany we wszystkich sferach życia, mające miejsce na przełomie XX i XXI wieku, skutkowały wzrostem przestępczości oraz pojawieniem się różnego rodzaju zjawisk patologicznych. Przestępczość przybiera coraz to nowe formy, a walka z nią jest jednym z podstawowych zadań postawionych przed państwem i społeczeństwem. Aby jej jednak skutecznie przeciwdziałać, należy poznać przyczyny patologii społecznych, wśród których prym wiodą alkoholizm i narkomania. Z pojęciem patologii społecznej ściśle związana jest kwestia demoralizacji, czyli zachowania ignorującego wszelkie istniejące normy oraz wynikające z nich wzory zachowań, czego konsekwencją jest szkoda dla innych ludzi. Obok pojęcia demoralizacji funkcjonuje również termin wykolejenie społeczne, czyli pogłębiający się proces demoralizacji. To inaczej względnie trwałe, negatywne ustosunkowanie się do oczekiwań społecznych. Symptomami wykolejenia jest m.in. alkoholizm czy zboczenia seksualne. Postacią skrajną wykolejenia społecznego, jest wykolejenie przestępcze, czyli zaspokajanie niektórych potrzeb przy pomocy zachowań niezgodnych z prawem.